วันนี้ขอเก็บตกงานสัมมนาเชิงปฏิบัติการ “สุดยอดนวัตกรรมผลิตมะนาวนอกฤดู” จัดโดยสมาคมสื่อมวลชนเกษตรแห่งประเทศไทย และมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เมื่อวันก่อนมาบอกกล่าวกัน
เพราะงานนี้ คุณสุรชัย สมันตรัฐ เกษตรกรหัวก้าวหน้า จากบ้านเกาะเนียง ต.ควนโพธิ์ อ.เมือง สตูล ได้มาแนะวิธีเพาะพันธุ์มะนาวแบบใหม่ ที่ประหยัดกว่า การตอน ทาบกิ่ง ที่เกษตรกรคุ้นชินกัน
นำใบมะนาวมาเพาะขยายพันธุ์ วิธีการนี้ คุณสุรชัย บอกว่า ไม่เพียงแต่ใช้ได้กับมะนาวเท่านั้น พืชอย่างอื่น ไม่ว่า โมก มะลิ เข็ม ฯลฯ ก็สามารถทำได้ ขออย่างเดียว จะต้องเป็นพืชที่มีตาซอกใบ ทำได้หมด
สำหรับขั้นตอนการขยายพันธุ์ ให้เริ่มจากเตรียมมีดคมๆพร้อมกับขุยมะพร้าวมัดถุงให้มีขนาดเท่าเหรียญ 10 บาท สูงประมาณ 2 นิ้ว นำไปแช่น้ำให้อิ่มตัว ที่สำคัญต้องมีน้ำยาเร่งราก
จากนั้นเลือกใบของต้นมะนาว ที่เรียกว่า ใบเพสลาด หรือใบกึ่งอ่อน กึ่งแก่ ที่มีตาบวมเต่ง ที่อยู่รองจากใบยอด 1 ชั้น...ใช้มีดตัดกิ่งใต้ใบยาว 1-2 นิ้ว โดยให้มีใบติดมา 1 ใบ ตัดใบออกครึ่งหนึ่งเพื่อลดการคายน้ำของใบ
ใช้มีดกรีดที่ก้านเปิดแผล เป็นแนวยาวใต้ใบประมาณ 2 แผล เพื่อช่วยเร่งให้รากเกิดเร็วขึ้น ก่อนจะนำไปจุ่มน้ำยาเร่งราก ผึ่งในที่ร่มจนแห้งประมาณ 1-2 ชั่วโมง...แล้วนำไปเสียบใส่ในก้อนขุยมะพร้าว กดให้แน่น นำไปอนุบาลไว้ห้องพ่นหมอกหรือตู้เพาะชำที่สามารถสเปรย์น้ำลงไปให้ชุ่มชื้นได้ตลอดเวลา
สำหรับกิ่งที่สมบูรณ์มาก 1 สัปดาห์ รากจะเริ่มงอก พร้อมกับตาที่ซอกใบจะเริ่มแทงช่อออกมา...2 สัปดาห์ นำไปลงชำในถุงที่มีขนาดใหญ่ขึ้น เลี้ยงไว้ 1-2 เดือน สามารถลงแปลงปลูกได้ แต่กิ่งไม่สมบูรณ์จะช้ากว่านี้
การขยายพันธุ์ด้วยวิธีนี้ คุณสุรชัย บอกว่า จะเทียบเท่ากับการตอน เป็นการขยายพันธุ์โดยไม่อาศัยเพศ มีข้อดีเหมาะสำหรับพืชที่มีต้นแม่พันธุ์น้อย และสามารถขยายพันธุ์ได้เป็นจำนวนมาก...แต่ก็มีข้อเสีย เมื่อตัดไปขยายพันธุ์มาก ต้นแม่ก็หยุดเจริญเติบโตได้.
