“มะกรูดหวาน” คือมะกรูดกลายพันธุ์เกิดจากการนำเอาเมล็ดของมะกรูดธรรมดาไปเพาะแล้วนำต้นกล้าไปปลูกเลี้ยงจนติดผลขนาดใหญ่ผลดกทั้งต้น และที่แปลกกว่ามะกรูดทั่วไปคือ เมื่อผ่าผลแก่จัดเนื้อในจะเป็นสีเหลืองเข้ม บีบและคั้นเอาน้ำให้น้ำเยอะรสชาติหวานหอมปนเปรี้ยวเล็กน้อย รับประทานอร่อยเหมือนน้ำของส้มเช้งทุกอย่าง จึงตอนกิ่งไปปลูกทดสอบพันธุ์หลายวิธี ปรากฏว่าทุกอย่างยังคงที่โดยเฉพาะรสชาติของน้ำและเนื้อใน เชื่อว่าเป็นมะกรูดกลายพันธุ์แบบถาวรแล้ว จึงตั้งชื่อว่า “มะกรูดหวาน” ได้รับความนิยมปลูกอย่างกว้างขวางมาแต่โบราณในแถบ จ.สมุทรสงคราม จ.นนทบุรี และจังหวัดในภาคกลางบางพื้นที่
มะกรูดหวาน หรือ CITRUS HYSTRIX DC. อยู่ในวงศ์ RUTACEAE เป็นไม้ยืนต้น สูง 1-3 เมตร เป็นไม้เนื้อแข็ง ลำต้นกิ่งก้านมีหนามแหลม ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ รูปรี ปลายและโคนใบมีลักษณะคล้ายกับใบส้มซ่า สีเขียวสด
ดอก ออกเป็นช่อตามซอกใบ แต่ละช่อประกอบด้วยดอกย่อยจำนวนมาก ดอกเป็นสีขาว มีกลิ่นหอม “ผล” รูปทรงกลมหรือรีเล็กน้อย ผลมีขนาดใหญ่กว่าผลมะกรูดบ้านหรือมะกรูดทั่วไปอย่างชัดเจน หัวผลเป็นจุกคล้ายผลส้มหัวจุกจีน เปลือกผลขรุขระเหมือน
ผลมะกรูดทั่วไป ผลอ่อนเป็นสีเขียว เมื่อสุกหรือแก่จัดเป็นสีเหลือง เนื้อในฉ่ำน้ำและให้น้ำเยอะ เนื้อสุกเป็นสีเหลืองเข้ม รสชาติของเนื้อในหวานหอมรับประทานอร่อยมาก ติดผลเป็นพวง 5–7 ผล ภายในมีเมล็ด ติดผลดกตลอดทั้งปี ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด ตอนกิ่ง ทาบกิ่ง และเสียบยอด
